آنچه باید درباره پیش دیابت بدانید
به گزارش وبلاگ حرف دل، پیش دیابت به این معنی است که سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است ولی هنوز به میزان کافی به دیابت نوع 2 نرسیده . بدون تغییر سبک زندگی، افراد مبتلا به پیش دیابت به احتمال زیاد مبتلا به دیابت نوع 2 می شوند. در ادامه مطلب بیشتر با این عارضه آشنا می شوید.
پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت زمانی در بدن شروع به فعالیت می نماید که قند خون از حد طبیعی بالاتر رفته باشد اما نه در حدی که دیابت در نظر گرفته شود. قند خون طبیعی 110 mg/dl و بالاتر از 126 دیابت در نظر گرفته می شود. اگر قند خون شما ناشتا عددی بین این اندازه باشد دچار پیش دیابت هستید. ساده ترین روش برای فهمیدن اینکه دچار پیش دیابت هستید انجام آزمایش خون است. دقیق ترینش آزمایش A1C است که درصد گلوکز چسبیده به پروتئین هموگلوبین موجود در خون که حامل اکسیژن است را مشخص می نماید. این آزمایش شاخص خوبی برای نشان دادن شرایط قند خونتان در دو تا سه ماه گذشته است. اگر نتیجه آزمایش شما 5.9 باشد یعنی قند خونتان طبیعی بوده است. هرچه بین 5.7 و 6.4 قرار بگیرد پیش دیابت تشخیص داده می شود و 6.4 به بالا نیز دیابت شناخته می شود. انجمن دیابت آمریکا توصیه می نماید افراد 45 سال به بالا قند خون خود را چک کنند. در نهایت، اگر اضافه وزن، سندروم تخمدان پلی کیستیتک و یا سابقه خانوادگی دیابت دارید باید زودتر از این زمان آزمایش دهید.1علائم پیش دیابتدیابت بسیار به تدریج رشد می نماید، به طوری که ممکن است زمانی که فردی در مرحله پیش دیابت قرار گرفته است، با وجود بالا بودن سطح قند خون هیچ نشانه و علامتی نداشته باشد. با این حالت می توان برخی از علائم نامحسوس زیر را برای ابتلا به پیش دیابت نام برد:
فرد مبتلا به پیش دیابت همواره گرسنه است به طوری که بیش از حد طبیعی و به تعداد دفعات بیشتر غذا می خورد
با وجود مصرف بیشتر غذا، وزن او در حال کاهش است
فرد مبتلا همواره احساس تشنگی می نماید
تعریق بیشتری دارد به طوری که دفعات مورد نیاز برای استحمام او بیشتر می شود
احساس خستگی زیادی دارد
علل و عوامل خطر ایجاد پیش دیابتزمانی که بدن با هورمون انسولین به مشکل بر می خورد، پیش دیابت ایجاد می شود. انسولین هورمونی است که در لوزالمعده ترشح شده و وظیفه حمل قند به داخل سلول ها، برای فراهم کردن انرژی سلولی را به عهده دارد. این هورمون با ترشح در خون این وظیفه را انجام می دهد. در پیش دیابت، بدن شما یا انسولین کافی را ندارد و یا از آن به خوبی استفاده نمی نماید، که به این حالت مقاومت به انسولین می گویند. اگر بدن به اندازه کافی انسولین نداشته و یا اگر به مقاوم به انسولین مبتلا باشد، اندازه گلوکزی که در خون در حال جریان است بیش از حد بالا می شود. این مسئله باعث می شود سطح قند خون نیز بیشتر شود.
محققان مطمئن نیستند که دقیقا چه چیزی باعث انحراف فرایند انسولین در برخی از افراد می شود. اما می دانند که چند عامل خطر وجود دارد که باعث می شود فرد برای ابتلا به پیش دیابت بیشتر مستعد شود. این عوامل خطر همان عوامل خطری هستند که می توانند فرد را به دیابت نوع 2 مبتلا کنند:
وزناگر اضافه وزن دارید (شاخص توده بدن BMI بالاتر از 25)، شما در معرض خطر بالا برای توسعه پیش دیابت هستید. به خصوص اگر بیشتر اضافه وزنتان در ناحیه شکم و باسن باشد. سلول های چربی اضافی می تواند بدن شما را مستعد مقاوم در برابر انسولین کند.
عدم فعالیت بدنیاین مورد اغلب دست در دست اضافه وزن می باشد. اگر شما از لحاظ جسمی فعال نیستید، شما بیشتر احتمال ابتلا به پیش دیابت دارید.
سابقه خانوادگیدیابت یک عامل ارثی است. اگر کسی در خانواده شما به دیابت مبتلا باشد به احتمال زیاد شما نیز مبتلا خواهید شد.
سنهر چقدر سن بالاتر برود، بیشتر در معرض خطر برای توسعه پیش دیابت هستید. در سن 45 سالگی، خطر در بدن شما شروع به افزایش می نماید، و بعد از 65 سالگی، خطر ابتلا به طور تصاعدی افزایش می یابد.
دیابت حاملگیاگر شما به دیابت حاملگی مبتلا شده باشید، پس از زایمانتان خطر ابتلا به پیش دیابت را به همراه خود دارید.
سایر عواملفشار خون و کلسترول بالا (کلسترول بد LDL) خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز به علت آن که به مقاومت به انسولین مرتبط است، خطر ابتلا به پیش دیابت را افزایش می دهد. در PCOS، کیست های زیادی در تخمدان تشکیل می شود. این کیست ها یک علت احتمالی مقاومت به انسولین می باشند. اگر شما مبتلا به PCOS هستید، پس ممکن است بدنتان به انسولین مقاومت داشته و در نتیجه در معرض ابتلا به پیش دیابت قرار دارید.2
تست ها و آزمایشات تشخیصی پیش دیابتپزشک برای بررسی ابتلا به پیش دیابت، می تواند از دو نوع تست آزمایشگاهی استفاده کند:
1- تست گلوکز پلاسمای ناشتا (FPG)
2- تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)
تست گلوکز پلاسمای ناشتا (FPG)در این آزمایش پس از 8 ساعت نخوردن غذا، اندازه گلوکز خون فرد اندازه گیری می شود. این ارزیابی می تواند تخمین بزند که آیا بدن فرد گلوکز را به خوبی می سوزاند یا خیر. اگر پس از انجام آزمایش گلوکز پلاسمای ناشتا، سطح گلوکز خون فرد غیرطبیعی بود، می توان آن را (اختلال در گلوکز ناشتا) نیز نامید که این حالت، احتمال وجود پره دیابت را مطرح می نماید.
تفسیر نتایج تست گلوکز پلاسمای ناشتا (FPG)* کمتر از 100 میلی گرم/دسی لیتر = طبیعی
* 100 تا 125 میلی گرم/دسی لیتر = پیش دیابت
* بیشتر از 126 میلی گرم/دسی لیتر (در دو مرتبه آزمایش و یا بیشتر) = دیابت
تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)آزمایش دیگری که ممکن است پزشک معالج از آن استفاده نماید، تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) می باشد. در این آزمایش سطح گلوکز خون فرد طی دو مرحله اندازه گیری می شود: یک بار پس از ناشتایی و یک بار 2 ساعت پس از خوردن 75 گرم گلوکز.
اگر سطح گلوکز خون فرد 2 ساعت پس از صرف مایع حاوی گلوکز، بالاتر از حد طبیعی بود، می توان آن را (اختلال عدم تحمل گلوکز) نامید و این عارضه احتمال ابتلا به پیش دیابت را مطرح می نماید.
تفسیر نتایج تست تحمل گلوکز خوراکی(OGTT)* کمتر از 140 میلی گرم/دسی لیتر = طبیعی
* 140 تا 199 میلی گرم/دسی لیتر = پیش دیابت
* بیشتر از 200 میلی گرم/دسی لیتر = دیابت
تست A1Cتست A1C معدل یا میانگین قند دو تا سه ماه گذشته را نشان می دهد. یکی از مزیت های این آزمایش عدم نیاز به ناشتا بودن جهت انجام آزمایش می باشد. در صورتی که اندازه تست A1C بیشتر از 6.5 % باشد تشخیص دیابت قطعی می باشد.
تفسیر نتایج تست A1C* کمتر از 5.7 % = طبیعی
* بین 5.7 % تا 6.5 % = پره دیابت
* 6.5 % و بالاتر = دیابت
چگونه مانع پیشرفت پیش دیابت شویم؟وقتی تست ها و آزمایشات تشخیصی پیش دیابت را انجام می دهید و پزشک به شما می گوید که مبتلا به پیش دیابت (پره دیابت) هستید، ممکن است این تصور برایتان ایجاد شود که نیاز به نشان دادن عکس العملی از طرف شما نمی باشد و یا اینکه قبول کنید قطعا مبتلا به دیابت خواهید شد. هنوز نه ! شما باید پره دیابت را جدی بگیرید، اگر هم اکنون شروع کنید، هنوز هم زمان کافی برای جلوگیری از روی دادن برخی اتفاقات دارید. هر قدمی که شما بر دارید تفاوت شگرفی ایجاد خواهید کرد. گاهی اوقات تغییر در شیوه زندگی حتی سودمند تر از دریافت دارو می باشد. افراد مبتلا به پره دیابت که وزن خود را با کمک رژیم غذایی و فعالیت بدنی کاهش می دهند تا حدود 58% شانس ابتلا به دیابت نوع دو را در خود کاهش می دهند، در مقایسه با 31% در افرادی که تنها داروی مت فورمین برایشان تجویز می شود. با این سه تغییر شروع کنید:
کاهش وزناگر اضافه وزن دارید، تاثیر کاهش وزن و پیشگیری از دیابت از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. پژوهش ها نشان می دهد کاهش تنها 5 تا 10% از وزن جهت برگرداندن قندخون به حد طبیعی و پیشگیری از دیابت و یا تاخیر در شروع آن موثر است. برای رسیدن به این اهداف، مصرف مواد غذایی با کالری زیاد، مصرف مواد غذایی حاوی چربی زیاد (خصوصا چربی اشباع شده) ، قند و کربوئیدرات را کاهش دهید.
فعالیت بدنی را تبدیل به عادت نماییدفعال بودن در زندگی یک الزام است. انجام حداقل 30 دقیقه فعالیت آیروبیک (فعالیتی که ضربان قلب را افزایش دهد، مثل پیاده روی ، دوچرخه سواری یا شنا) 5 روز در هفته (150 دقیقه در هفته) جهت پیشگیری از دیابت لازم است. می توان از تمرینات قدرتی مثل بلند کردن وزنه های سبک یا استفاده از باندهای کششی دو بار در هفته نیز کمک گرفت. فعالیت های قدرتی سبب قدرتمند شدن ماهیچه ها می شود و به کاهش قندخون همچنین پاسخ بهتر بدن به انسولین و سوزاندن کالری در بدن حتی در صورت عدم تحرک کمک می نماید.
اگر سیگار می کشید، کشیدن آن را متوقف کنیدسیگار قویا در ابتلا به دیابت نقش دارد: شانس ابتلا به دیابت نوع دو در افراد سیگاری 30 تا 40% بیشتر از افراد غیرسیگاری می باشد. شانس ابتلا به عوارضی مثل بیماری قلبی و نابینایی در افراد دیابتی که کشیدن سیگار را ادامه می دهند بیشتر است. بنابراین هرچه سریعتر کشیدن سیگار را متوقف کنید، بهتر است.
چه زمانی نیاز به مصرف دارو دارید؟در حالیکه تغییر در شیوه زندگی می تواند تا حد زیادی در پیشگیری از دیابت موثر باشد، برخی از افراد دیابتی نیازمند مصرف دارو برای پیش دیابت نیز می باشند. پزشک با وجود عوامل خطری مثل HDL پایین(چربی خوب)، تری گلیسیرید بالا (نوعی از چربی خون)، سابقه خانوادگی دیابت و یا اضافه وزن داروی مت فورمین را برای بیمار تجویز می نماید. اگر مت فورمین مصرف می کنید، باید از دستورات پزشک پیروی و از شیوه زندگی سالم تبعیت نمایید. از هم اکنون شروع کنید و از پزشک، متخصص تغذیه و یا آموزش دهنده دیابت در این زمینه کمک بگیرید.3
پی نوشت:
1.www.kermany.com
2.www.kamvar.co
3.www.parsiandiabetes.com
منبع: راسخون