هشتمین زن در راس هیات داوران کن
به گزارش وبلاگ حرف دل، کیت بلانشت بازیگر برنده اسکار استرالیایی در حالی به عنوان رئیس هیئت داوران کن 2018 انتخاب شده که پیش از این 7 سینماگر زن دیگر نیز فرصت حضور در راس داوران این رویداد مهم سینمایی را داشته اند.
به گزارش (وبلاگ حرف دل)، اولیویا دی هاویلند هنرپیشه بریتانیایی-آمریکایی برنده اسکار اولین زنی است که در تاریخ جشنواره کن و در سال 1966 در راس هیئت داوران رقابتی این رویداد سینمایی نهاده شد و در سال های پس از آن نیز سوفیا لورن (1966)، اینگرید برگمن (1973)، ژان مورو (1975) و (1995)، ایزابل آجانی (1997)، لیو اولمان (2001) و جین کمپیون (2014) دیگر سینماگران زنی هستند که پیش از کیت بلانشت به عنوان رئیس هسئت داوران جشنواره کن انتخاب شده اند.
در زیر نگاهی خواهیم داشت به تمام چهره هایی که در طول 7 دهه برگزاری جشنواره کن، ریاست هیئت داوران بخش رقابتی را بر عهده داشته اند:
2017؛ در جشنواره سال گذشته که همزمان با هفتادمین سالگرد جشنواره کن بود، پدرو آلمادوار کارگردان اسپانیایی برای دومین بار ریاست هیئت داوران را بر عهده داشت. وی پیش از این درسال 1992 نیز این مسئولیت را بر عهده داشت. سال گذشته فیلم سوئدی میدان به کارگردانی روبن اوستلوند برنده نخل طلای بهترین فیلم شد.
2016؛ در جشنواره کن 2016 نوبت به جورج میلر سینماگر استرالیایی و خالق سری فیلم های مکس دیوانه بود که فرصت حضور در جایگاه معتبر ریاست بخش رقابتی کن را تجربه کند. در این سال که نخل طلای بهترین فیلم به من، دنیل بلیک ساخته تحسین شده انگلیسی رسید، کتایون شهابی، تهیه کننده ایرانی نیز یکی از داوران بخش رقابتی این رویداد سینمایی بود. فیلم فروشنده ساخته اصغر فرهادی نیز در این دوره از جشنواره برنده دو جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد (شهاب حسینی) شد.
2015؛ در شصت وهشتمین دوره جشنواره فیلم کن برای اولین بار نام دو سینماگر را در راس هیئت داوران این رویداد سینمایی نهاده شد؛ برادران کوئن. این دو کارگردان صاحب نام تاکنون 9 اثر را در جشنواره کن شرکت داده اند و در سال 1991 یک نخل طلا، سال 1996 و 2001 دو جایزه بهترین کارگردانی و در سال 2013 جایزه بزرگ جشنواره فیلم کن را از آن خود نموده اند. در سال 2015 درد نهایت جایزه نخل طلا به دیپان ساخته ژام اودیار فرانسوی رسید.
2014؛ جین کمپیون کارگردان صاحب نام که در تمام ادوار برگزاری جشنواره کن، تنها کارگردان زن برنده نخل طلا محسوب می شود، سال گذشته و در دوره شصت وهفتم بر مسند هیئت داوران بخش رقابتی کن نشست. وی در سال 1992 با فیلم تحسین شده پیانو پیروز به دریافت این جایزه شد و در میان چهار کارگردان زنی قرار گرفته است که تا کنون توانسته اند نامزد اسکار کارگردانی شوند.
2013؛ مسئولان برگزاری جشنواره کن در حالی استیون اسپیلبرگ کارگردان سرشناس هالیوود را به عنوان ریاست هیات داوران شصت و ششمین دوره این رویداد سینمایی انتخاب کردند که وی با وجود کارنامه کاری فوق العاده، در جشنواره کن سابقه درخشانی نداشت و تنها حضورش به سال 1974 با فیلم شوگرلند اکسپرس بازمی شود که نامزد نخل طلا بود و توانست مشترکا جایزه بهترین فیلمنامه را به دست آورد.
2012؛ در شصت وپنجمین دوره جشنواره کن نانی مورتی، کارگردان سرشناس ایتالیایی بر سِمت ریاست هیات داوران نشست. این کارگردان باسابقه ایتالیایی حضور چشمگیری در کن داشته؛ به گونه ای که شش بار در بخش رقابتی نامزد نخل طلا بوده و یک بار این جایزه را با فیلم اتاق پسر در سال 2001 همراه با جایزه فیپرشی از آن خود کرد. از دیگر افتخارات این کارگردان در کن می توان به جایزه بهترین کارگردانی و جایزه کالسکه طلایی سال 2004 اشاره نمود. در این دوره هانکه برای فیلم عشق نخل طلا را گرفت.
2011؛ رابرت دنیرو، بازیگر سرشناس و پرافتخار هالیوودی در این سال رییس هیات داوران کن بود. وی سابقه چندانی در جشنواره کن نداشت و یک بار با فیلم راننده تاکسی در بخش رقابتی حضور داشت. در سالی که دنیرو به عنوان یک چهره سرشناس و مطرح بر مسند ریاست هیات داوران کن نشست، درخت زندگی ساخته ترنس مالیک نخل طلا را به دست آورد.
2010؛ این بار نوبت تیم برتون، دیگر کارگردان سرشناس هالیوود بود تا در شصت وسومین دوره کن رییس هیات داوران شود. در کارنامه سینمایی این کارگردان تنها یک حضور در بخش رقابتی با فیلم ادوود دیده می شود. عمو بونمی که می تونه خاطرات زندگی گذشته اش را به یاد بیاره از تایلند بهترین فیلم بخش رقابتی معرفی گردید.
2009؛ ایزابل هوپر، بازیگر سرشناس فرانسوی که دوبار در سال های 1978 و 2001 برای فیلم های ویولت و معلم پیانو بهترین بازیگر کن شد، رییس هیات داوران جشنواره کن بود که در سرانجام فیلم ربان سفید ساخته میشل هانکه را به عنوان برنده نخل طلا گفت.
2008؛ شون پن، بازیگر و کارگردان هالیوودی در حالی ریاست هیات داوران را برعهده داشت که در سال 1997 با فیلم او بسیار دوست داشتنی است جایزه بهترین بازیگر مرد را از آن خود کرد و در سال 2001 نیز با فیلم پیمان نامزد نخل طلا شد. در این سال فیلم کلاس ساخته لاورنت کانته نخل طلا را کسب کرد.
2007؛ استفن فریرز که سابقه دو نامزدی نخل طلا در سال های 1987 و 1996 را داشت، رییس هیات داوران کن شد. فیلم 4 ماه، 3 هفته و دو روز ساخته کریستین مونیگو نخل طلا را به دست آورد.
2006؛ در پنجاه ونهمین دوره جشنواره کن وونگ کار وای، کارگردان موج نو سینمای هنگ کنگ با چهار نامزدی نخل طلا، رییس هیات داوران معرفی گردید. وی یک جایزه بهترین کارگردانی کن را با فیلم خوشبخت کنار هم در کارنامه سینمایی دارد. در این سال فیلم تحسین شده بادی که به مرغزار می وزد به کارگردانی کن لوچ پیروز به کسب نخل طلا شد.
2005؛ امیر کاستاریکا به عنوان یکی از برترین و پرافتخارترین چهره های تمام ادوار جشنواره کن رییس تیم داوری بخش رقابتی شد. این کارگردان صربستانی در سال 1985 با فیلم وقتی پدر برای کار و کاسبی رفته بود و در سال 1995 با فیلم زیرزمین دو جایزه نخل طلا را گرفت. وی سه بار دیگر نیز نامزد نخل طلا شد و یک جایزه بهترین کارگردانی (عصر کولی ها) و یک جایزه فیپرشی را نیز کسب نموده است. در این سال فیلم بچه ساخته برادران داردن بهترین فیلم معرفی گردید.
2004؛ کوئنتین تارانتینو، کارگردان پیروز هالیوود در پنجاه وهفتمین دوره کن رییس هیات داوران بود. وی در سال 1994 با فیلم داستان عامه پسند نخل طلا گرفت و به اوج شهرت رسید. وی دوبار پس از آن نیز با فیلم های ضدمرگ و حرامزاده های عوضی نامزد نخل طلا بود. در این سال نخل طلا به فیلم فارنهایت 9/11 ساخته مایکل مور رسید.
2003؛ پاتریس شرو، بازیگر و کارگردان فرانسوی که سه بار سابقه حضور در بخش رقابتی را داشت، در سال 1994 با فیلم ملکه ماروت جایزه هیات داوران را گرفت. فیلم فیل ساخته معروف گاس ون سنت در این سال نخل طلا را گرفت.
2002؛ دیوید لینچ، کارگردان سرشناس آمریکایی رییس هیات داوران بود. لینچ که با فیلم در قلب وحشی در سال 1990 نخل طلای کن را کسب کرد، سه بار دیگر با فیلم های جاده مالهند (جایزه بهترین کارگردانی) ، داستان استریت و توئین پیکس: با من بر آتش برو نامزد نخل طلا بوده است. در این سال فیلم پیانیست ساخته رومن پولانسکی جایزه بهترین فیلم را گرفت.
2001؛ این بار ریاست هیات داوران کن به یک بازیگر و کارگردان زن رسید؛ لیو اولمان، سینماگر نروژی و بازیگر مورد علاقه اینگمار برگمن در راس تیم داوری کن نهاده شد. وی با فیلم بی ایمان در سال 2000 نامزد نخل طلا بود. در این سال فیلم اتاق پسر ساخته نانی مورتی بهترین فیلم جشنواره شد.
2000؛ لوک بسون، کارگردان سرشناس فرانسوی در حالی در این سال رییس هیات داوران شد که در کارنامه سینمایی اش حضور چشمگیری در جشنواره کن دیده نمی شود. لارس فون تریر با فیلم رقصنده در تاریکی نخل طلا را گرفت.
1999؛ در این سال دیوید کراننبرگ، کارگردان سرشناس کانادایی در جشنواره کن رییس هیات داوران شد. وی چهار نامزدی نخل طلا، کسب یک کالسکه طلایی و یک جایزه ویژه هیات داوران را در افتخارات خود دارد. رزتا ساخته برادران داردن نخل طلای کن را به دست آورد.
1998؛ مارتین اسکورسیزی، از سرشناس ترین و بزرگترین کارگردانان معاصر سینمای دنیا در این سال رییس هیات داوران جشنواره کن بود. وی در سال 1976 با فیلم راننده تاکسی پیروز به کسب نخل طلا شد و سه بار دیگر نیز در بخش رقابتی حضور داشت. فیلم پس از ساعت ها جایزه بهترین کارگردانی کن را برای او به ارمغان آورد. فیلم ابدیت و یک روز ساخته تئو آنجلوپلوس جایزه نخل طلا را از آن خود کرد.
1997؛ ایزابل یاسمین آجانی، بازیگر فرانسوی و برنده چهار جایزه بازیگری سزار، گرچه حضور پررنگی در جشواره کن نداشته، اما به عنوان رییس هیات داوران جشنواره انتخاب شد. در این سال فیلم طعم گیلاس ساخته عباس کیارستمی و مارماهی ساخته شوهی ایمامورا مشترکا نخل طلا را کسب کردند.
1996؛ فرانسیس فورد کاپولا، کارگردان صاحب نام هالیوود و خالق پدرخوانده ریاست هیات داوران کن را در این سال عهده دار بود. وی دو جایزه نخل طلا با فیلم های اینک آخرالزمان (1979) و مکالمه (1974)، یک جایزه فیپرشی و یک جایزه کلیسای معنوی را در کارنامه سینمایی خود دارد. در این سال جایزه نخل طلا به فیلم رازها و دروغ ها ساخته مایک لی رسید.
1995؛ ژان مورو، هنرپیشه، خواننده و کارگردان فرانسوی راهنمایی هیات داوران کن را در این سال در دست داشت. این سینماگر فرانسوی در سال 1960 با فیلم هفت روز، هفت شب جایزه بهترین بازیگر زن را از آن خود کرد. فیلم زیرزمین ساخته امیر کاستاریکا پیروز به دریافت نخل طلای کن شد.
1994؛ چهل وهفتمین دوره جشنواره کن با ریاست کلینت ایست وود، کارگردان و بازیگر مشهور آمریکایی در هیات داوران همراه بود. وی با یک نخل طلا برای رودخانه مرموز (2003) و چهار حضور در بخش رقابتی و یک نخل طلای افتخاری کارنامه درخشانی در جشنواره کن دارد. در این سال فیلم داستان عامه پسند ساخته کوئنتین تارانتینو جایزه بهترین فیلم را کسب کرد.
1993؛ لوئیس مال، کارگردان سرشناس سینمای فرانسه که نخل طلای کن را با فیلم دنیای خاموش در سال 1956 کسب کرد، رییس هیات داوران معرفی گردید. از دیگر افتخارات او در کن می توان به سه نامزدی نخل طلا با فیلم های کودک زیبا(1978)، زمزمه قلب(1971) و کلکته(1969) اشاره نمود. جایزه نخل طلا مشترکا به وداع با محبوبم ساخته چن کایگه و پیانو ساخته جین کمپیون اعطا شد. عباس کیارستمی، کارگردان سرشناس ایرانی یکی از اعضای هیات داوران بود.
1992؛ ژرار دپاردیو، بازیگر مشهور فرانسوی که اخیرا تابعیت روس گرفته در این سال رییس هیات داوران کن شد؛ در حالی که دو سال پیش از آن برای فیلم سیرانو دوبرژاک جایزه بهترین بازیگر مرد را از کن گرفته بود. فیلم بهترین نیات ساخته بیل آگوست جایزه نخل طلا را دریافت کرد.
1991؛ رومن پولانسکی، کارگردان، نویسنده و بازیگر سرشناس هالیوود که سال جاری با ونوس در پوست خز یکی از نامزدهای نخل طلا است، در سال 1991 بر مسند ریاست داوران کن نشست. وی در سال 2002 پیروز به کسب نخل طلا با فیلم پیانیست شد، در حالی که پیش از آن نیز با فیلم مستاجر در سال 1976 در بخش رقابتی حضور داشت. فیلم بارتون فینک ساخته برادران کوئن نخل طلای این سال را کسب کرد.
1990؛ در این سال نوبت به چهره سرشناس سینمای ایتالیا برناردو برتولوچی رسید تا ریاست هیات داوران کن را به عهده بگیرد. این کارگردان سرشناس دو نامزدی نخل طلا با فیلم های زیبایی ربوده شده (1996) و تراژدی یک مرد مضحک (1981) کسب نموده و یک جایزه نخل طلای افتخاری را نیز دریافت کرد. در این سال فیلم در قلب وحشی ساخته دیوید لینچ پیروز به دریافت نخل طلای کن شد.
1989؛ ویم وندرس از چهره های مطرح تمام ادوار جشنواره کن است که در سال 1989 رییس هیات داوران بود. وی علاوه بر کسب نخل طلا در سال 1984 با فیلم پاریس تگزاس، 8بار دیگر با فیلم های چون پادشاهان جاده، دوست آمریکایی، همت، بهشت بر فراز برلین، بسیار دور، چنین نزدیک، سرانجام خشونت و فیلمبرداری در پالرمو نامزد نخل طلا بود. یک جایزه ویژه هیات داوران، جایزه بهترین کارگردانی، دو جایزه فیپرشی و کلیسای معنوی از افتخارات وندرس در کن هستند. در این سال فیلم جنسیت، دروغ ها و نوار ویدئو ساخته استیون سودربرگ جایزه نخل طلا را گرفت.
1988؛ ریاست هیات داوران چهل ویکمین دوره جشنواره کن به اتوره اسکولا، کارگردان و فیلمنامه نوس مطرح ایتالیایی رسید که هشت بار در جمع نامزدهای نخل طلا حضور داشته است. وی جایزه بهترین کارگردانی با فیلم زشت، کثیف، بد (1976) و یک جایزه بهترین فیلمنامه با فیلم تراس (1980) را از کن کسب کرد. وی آخرین بار با فیلم شکوه در سال (1989) نامزد نخل طلا بود. در این سال فیلم پله فاتح ساخته بیل آگوست بهترین فیلم بخش رقابتی را گرفت.
1987؛ ایو مونتان، بازیگر فرانسوی در این سال رییس هیات داوران کن شد تا مهمترین دستاورد زندگی هنری اش رقم بخورد. فیلم زیر خورشید شیطان ساخته موریس پیاله بهترین اثر بخش رقابتی انتخاب شد.
1986؛ سیدنی پولاک، کارگردان صاحب نام آمریکایی چهار سال پس از کسب جایزه اسکار ریاست هیات داوران کن را به عهده گرفت. این کارگردان فقید در سال 1972 با فیلم جرمی جانسون نامزد نخل طلا بود. در این سال فیلم ماموریت مذهبی ساخته رولند جافه پیروز به کسب نخل طلا شد.
1985؛ یکی از معروفترین عناصر موج نو سینمای جمهوری چک میلوش فورمن بر مسند ریاست هیات داوران کن نشست. این کارگردان برنده دو جایزه اسکار، در سال 1971 با فیلم جهش نامزد نخل طلا شد که البته جایزه ویژه هیات داوران را گرفت. فیلم وقتی بابا برای کار و کاسبی رفته بود به کارگردانی امیر کاستاریکا جایزه نخل طلای این دوره را دریافت کرد.
1984؛ درک بوگارد، بازیگر انگلیسی در حالی رییس هیات داوران معرفی گردید که سابقه چندانی در این جشنواره سینمایی نداشت. در سرانجام این دوره فیلم پاریس تگزاس ساخته ویم وندرس نخل طلا گرفت.
1983؛ در این سال ویلیام استیرن، رمان نویس آمریکایی و برنده جایزه پولیتزر به عنوان چهره ای نه چندان سینمایی و از دنیای ادبیات بر مسند ریاست هیات داوران نشست. فیلم ترانه غم انگیزی از نارایاما ساخته شوهی ایمامورا جایزه نخل طلا را دریافت کرد.
1982؛ جورجیو استرلر، کارگردان ایتالیایی نه چندان سرشناس تئاتر و اپرا سکان راهنمایی هیات داوران کن را برعهده داشت. در این سال فیلم گمشده ساخته کاستا گاوراس و راه ساخته ییلماز گونی نخل طلا را مشترکا دریافت کردند.
1981؛ ژاک دری، کارگردان و فیلمنامه نویس فرانسوی که بیشتر برای ساخت فیلم های جنایی شهرت دارد به عنوان رییس هیات داوران برگزیده شد. مهمترین دستاورد سینمایی وی حضور در جشنواره کن بود. آندری وایدا با فیلم مرد آهنین نخل طلا را دریافت کرد.
1980؛ در سی وسومین دوره جشنواره کن کرک داگلاس، بازیگر و تهیه کننده سرشناس آمریکایی بر مسند ریاست هیات داوران نشست. وی پیروزیت قابل ملاحظه ای در کن به دست نیاورده بود. فیلم های All That Jazz ساخته باب فاسی و کاگه موشه به کارگردانی آکی را کوروساوا نخل طلا را تصاحب کردند.
1979؛ فرانسوا ساگان، رمان نویس و نمایشنامه نویس فرانسوی رییس راهنمایی هیات داوران معتبرترین رویداد سینمایی دنیای شد تا برخلاف سایر جشنواره های سینمایی، یک نویسنده این مسئولیت را برعهده بگیرد. فیلم اینک آخرالزمان ساخته فرانسیس فورد کوپولا و طبل حلبی ساخته فولکر شلوندورف در سرانجام این دوره نخل طلا را دریافت کردند.
1978؛ الن پاکولا، سینماگر آمریکایی بر جایگاه ریاست هیات داوران کن نشست. فیلم درخت چوب صندل به کارگردانی ارمانو اولمی نخل طلا را دریافت کرد.
1977؛ روبرتو روسلینی، کارگردان صاحب نام ایتالیایی که از او به عنوان پدرخوانده موج نوی سینمای فرانسه یاد می شود، در این سال ریاست هیات داوران کن را عهده دار بود. وی پیش از این و در سال 1946 با فیلم رم شهر بی دفاع پیروز شده بود جایزه بزرگ هیات داوران کن را بگیرد.
1976؛ تنسی ویلیامز، نویسنده شهیر آمریکایی در این دوره رئیس هیات داوران کن بود که در سرانجام فیلم راننده تاکسی ساخته مارتین اسکورسیزی نخل طلا را دریافت کرد.
1975؛ ژان مورو، کارگردان، بازیگر و فیلمنامه نویس فرانسوی درحالی رئیس هیات داوران شد که در کارنامه سینمایی اش یک نخل طلای افتخاری و یک جایزه بهترین بازیگری زن دیده می شود. در این سال فیلم گزارش سال های آتش زیر خاکستر ساخته محمد لخدر حمینه بهترین اثر بخش رقابتی شد.
1974؛ رنه کلر، فیلمساز برجسته فرانسوی از سوی مسئولان جشنواره کن به عنوان رئیس هیات داوران انتخاب شد. مکالمه ساخته فرانسیس فورد کاپولا بهترین فیلم معرفی گردید.
1973؛ اینگرید برگمن، ستاره درخشان دهه 40 هالیوود و برنده سه جایزه اسکار بازیگری رییس هیات داوران کن بود. جایزه نخل طلا مشترکا به مترسک ساخته جری شاتزبرگ و مزدور ساخته آلن بریجز رسید.
1972؛ جوزف لوزی، کارگردان آمریکایی که دو نخل طلا با فیلم های تصادف و واسطه داشت و همچنین دو بار نیز در بخش رقابتی نامزد نخل طلا بود، رییس هیات داوران کن شد. طبقه کارگر به بهشت می رود ساخته الیو پتری بهترین فیلم بخش رقابتی شد.
1971؛ میشله مورگان، بازیگر فرانسوی به عنوان رییس هیات داوران انتخاب شد. فیلم واسطه ساخته جوزف لوزی نخل طلا را کسب کرد.
1970؛ میگل آنخل آستوریاس، شاعر و نویسنده اهل گواتمالا به عنوان یکی دیگر از چهره های ادبی رییس جشنواره کن شد. فیلم معروف MASH ساخته رابرت آلتمن نخل طلا را گرفت.
1969؛ لوچیانو ویسکونتی، کارگردان بنام ایتالیایی در این سال رییس هیات داوران شد. وی دوبار با فیلم های مرگ در ونیز (1971) و یوزپلنگ (1963) نامزد نخل طلا شد و توانست با فیلم یوزپلنگ نخل طلا را از آن خود کند. همچنین وی برای این فیلم جایزه بیست وپنجمین سالگرد تاسیس جشنواره کن را گرفت. جایزه نخل طلا به اگر ... ساخته لیندسی اندرسون رسید.
از سال 1968 تا اولین سال برگزاری جشنواره کن در سال 1946 نیز به ترتیب چهره های هنری چون آندره چاسمن (19668)، الساندرو بلاستی (1967)، سوفیا لورن (1966)، اولیویا دو هاویلاند (1965)، فریتز لانگ (1964)، آرماند سالاکرو (1963)، تتسورو فروکاکی (1962)، ژان جیونو (1961)، جورج سیمنون (1960)، مارسل آکارد (1958/1959)، آندره مائوریس (1957)، موریس لمن (1956)، مارسل پانول (1955)، ژان کوکتو (1954/1953)، موریس جنوا (1952)، آندره موریس (1951) و جورج هویسمن برای سال های (1949/1947/1946) ریاست هیات داوران جشنواره بین المللی فیلم کن را برعهده داشتند.
عباس کیارستمی کارگردان سرشناس ایرانی در عرصه بین المللی در سال 1993، لیلا حاتمی در سال 2014 و کتایون شهابی نیز در سال 2016، سینماگران ایرانی هستند که تاکنون در میان اعضای هیئت داوران بخش رقابتی جشنواره کن حضور داشته اند.
هفتدویکمین جشنواره فیلم کن با حضور کیت بلانشت در راس هیئت داوران بخش رقابتی، از تاریخ 8 تا 19 می (18 تا 29 اردیبهشت) در فرانسه برگزار می شود.
منبع: خبرگزاری ایسنا